4 Ἰανουρίου – Μνήμη εὑρέσεως τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ ἐκ Κονίτσης

Τῇ 4ῃ Ἰανουρίου τελοῦμε τὴν μνήμη τῆς εὑρέσεως τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ ἐκ Κονίτσης. Κατεβάστε ΕΔΩ, τὴν Ἀκολουθία τῆς Εὑρέσεως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου, ψαλλομένη τῇ 4 Ἰανουρίου, Ποίημα Ὁσίου Γέροντος Γερασίμου Μοναχοῦ, τοῦ Μικραγιαννανίτου.

ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΚΟΝΙΤΣΗΣ
Ἀνατροφὴ ἀπὸ Μωαμεθανοὺς γονεῖς

Ὁ Ἰωάννης, ὁ Ἅγιος Νεομάρτυρας, γεννήθηκε στὴν Κόνιτσα τῆς Ἠπείρου, ποὺ τότε ἦταν ἕδρα τοῦ Ἐπισκόπου Βελλᾶς, καὶ ἀνατράφηκε σ’ αὐτὴν ἀπὸ γονεῖς Μωαμεθανούς. Ὁ πατέρας του ἦταν ἕνας ἀπ’ τοὺς ἐξέχοντες Τούρκους, δερβίσης καὶ σεΐχης στὸ ἀξίωμα. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ μητέρα του ἦταν Μωαμεθανή.
Ὅταν ὁ νέος ἔγινε εἰκοσαετὴς στὴν ἡλικία, ἄφησε τὴν Κόνιτσα ὅπου γεννήθηκε καὶ πῆγε στὴν Μητρόπολη Ἰωαννίνων. Ἐκεῖ ὅλοι οἱ συμπολῖτες του τὸν τιμοῦσαν καὶ τοῦ ἔδειχναν σεβασμὸ ὄχι λιγότερο ἀπ’ τὸν πατέρα του (γιατί κι αὐτὸς μπῆκε στὸ τάγμα τῶν δερβίσηδων ἀπ’ τὸν πατέρα του σεΐχη).
Ἀφοῦ ἔμεινε ἀρκετὸ καιρὸ στὰ Γιάννενα, ἔφυγε κι ἀπ’ ἐκεῖ καὶ πῆγε στὸ Ἀγρίνιο, ποὺ τότε ἦταν κωμόπολη τῆς Αἰτωλίας καὶ λεγόταν Βραχώρι. Ἐκεῖ ἔμενε στὸ ἀρχοντικὸ ποὺ λεγόταν Μουσελὶμ σεράϊ.
Τὸν χρόνο ἐκεῖνο ἐξουσίαζε σ’ ὅλη τὴν Αἰτωλοακαρνανία ὁ Ἰσοὺφ ὁ Ἄραψ, ποὺ γνώριζε τὸν πατέρα τοῦ νέου κι ἐπειδὴ τὸν σεβόταν μᾶλλον σὰν σεΐχη καὶ ἀρχηγὸ τῆς θρησκείας τους, τὸν δέχθηκε μὲ ἀγάπη καὶ πολλὴ τιμὴ ὀνομάζοντάς τον δερβίση δικόν του.
Ἔμεινε, λοιπόν, ὁ νέος κοντὰ του ἀρκετὸν καιρὸ καὶ πήγαινε ἀκατάπαυστα σὲ ὑπηρεσίες, γιατί τὸν χρόνο ἐκεῖνο γινόταν στὰ Ἑπτάνησα πόλεμος μεταξὺ Ρώσων καὶ Τούρκων καὶ ἀρχηγὸς τῶν Τούρκων ἦταν ὁ Ἰσούφ.
Ἐν τῷ μεταξὺ ὁ νέος αὐτὸς ἂν καὶ ζοῦσε στὴν ἀσέβεια καὶ τὴν πλάνη ἐν τούτοις εἶχε ζωὴ Χριστιανικὴ καὶ χρησιμοποιοῦσε πολλὲς φορὲς τὶς νηστίσιμες τροφὲς τῶν Χριστιανῶν ἔχοντας σὲ ὑπόληψη κι ἐκτίμηση τὴν Χριστιανικὴ ζωή. Φοβόταν ὅμως καὶ τὸ ἔθνος του μήπως τὸν δοῦν καὶ κινδυνέψει.

Χριστιανός

Ἔπειτα ἀπὸ δύο χρόνια ἔγινε ἀλλαγὴ στὶς ἀρχὲς τῆς Αἰτωλοακαρνανίας. Ὁ Ἰσούφ, λοιπόν, πῆγε στὰ Γιάννενα καὶ στὴ θέση του ἦρθε ὁ Σουλεϊμὰν μπέης, ποὺ στὸ ἐπίθετο λεγόταν Βρυώνης.
Ὁ νέος ὅμως δὲν ἀκολούθησε οὔτε τὸν διάδοχο τῆς ἐξουσίας οὔτε τὸν Ἰσούφ, ἀλλὰ ἔμεινε στὴν ἐπαρχία τῆς Αἰτωλίας καὶ γύριζε ντυμένος μὲ Χριστιανικὰ ροῦχα, ἐνῶ τὸ δερβίσικο κιουλιάφι μαζὶ καὶ τὰ λευκοπράσινα ποὺ φοροῦσε προηγουμένως τὰ ἔβγαλε καὶ τὰ καταπάτησε. Ἡ συμπεριφορά του πιὰ ἦταν τελείως Χριστιανική, ἔκανε παρέα μὲ τοὺς φύλακες τοῦ γένους, ποὺ τοὺς ἔλεγαν καπεταναίους καὶ μόνο τὸ ἅγιο Βάπτισμα δὲν εἶχε πάρει. Ἤθελε βέβαια ἀπὸ πολὺ καιρὸ νὰ τὸ ἀξιωθεῖ στὰ μέρη αὐτά, ἀλλὰ δὲν ἔγινε δυνατὸ νὰ τὸ ἀπολαύση γιατί οἱ Χριστιανοὶ εἶχαν φόβους μήπως πέσουν σὲ κίνδυνο, ἂν ἡ ἐξουσία μάθαινε τὸ πρᾶγμα.
Γι’ αὐτό, λοιπόν, ὁ νέος πέρασε στὸ νησὶ Ἰθάκη ὅπου ἀναγεννήθηκε μὲ τὸ θεῖο αὐτὸ Βάπτισμα καὶ μετωνομάστηκε Ἰωάννης. Ἀφοῦ κατηχήθηκε ἀρκετὰ ἐκεῖ ἀπ’ τὸν Πνευματικὸ γιὰ τὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ ζωή, γύρισε στὸ Ξηρόμερο. Ἀφοῦ ἔπειτα πῆγε σ’ ἕνα χωριὸ ποὺ λεγόταν Μαχαλᾶς ἔγινε δοῦλος στὸν Πάνο Γαλάνη ποὺ ἦταν ἐκεῖ προεστὸς τοῦ χωριοῦ καὶ στὸ ἴδιο χωριὸ παντρεύτηκε, παίρνοντας πάντα τὶς προφυλάξεις του ἀπ’ τοὺς Ἀγαρηνούς. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν περισσότερο καιρὸ κρυβόταν, ἀσκῶντας τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἀγροφύλακα καὶ σπάνια ἐμφανιζόταν στὸ χωριό.
Κατὰ τὸ ἔτος 1813, μόλις ἔμαθε ὁ πατέρας του σεΐχης τὴν ἄρνηση τῆς θρησκείας τοῦ Μωαμεθανισμοῦ, θρήνησε ἀπαρηγόρητα γι’ αὐτό, καὶ ἔστειλε δυὸ δερβίσηδες τοῦ τάγματός του, γιὰ νὰ πᾶνε νὰ προσπαθήσουν μὲ διάφορα ταξίματα καὶ ὑποσχέσεις νὰ τὸν ἀπομακρύνουν ἀπ’ τὸν Χριστιανισμὸ καὶ νὰ τὸν ξαναγυρίσουν στὴν θρησκεία τους.
Πράγματι, αὐτοὶ ἦρθαν κι ἔμαθαν ποῦ μένει ὁ Ἰωάννης καὶ πῆγαν στὸ σπίτι του. Αὐτὸς ὅμως δὲν ἤθελε οὔτε νὰ τοὺς δῆ, οὔτε ν’ ἀκούση τὶς φλυαρίες τους καὶ τὶς μυθολογίες τοῦ Μωαμεθανισμοῦ γι’ αὐτὸ γύρισε ἀλλοῦ τὸ πρόσωπό του. Οἱ δερβίσηδες, λοιπόν, ντροπιάστηκαν περισσότερο ἀπ’ αὐτὴ τὴν περιφρόνησι καὶ ἔφυγαν ἄπρακτοι.

Μπροστὰ στὸν κριτή.

Ἕνας Ἀγαρηνὸς ὅμως, ποὺ ἦταν νεροκράτης στὸ χωριὸ Μαχαλᾶς, κατηγόρησε τὸν νέο στὸν μουσελίμη τοῦ Ἀγρινίου ὅτι ἔγινε Χριστιανός, ἐνῶ προηγουμένως ἦταν Τοῦρκος καὶ μάλιστα γιὸς ἑνὸς περίφημου δερβίση καὶ σεΐχη. Χωρὶς καμμιὰ ἀργοπορία αὐτὸς γνωστοποιεῖ τὸ πρᾶγμα στὸν μουσελίμη ποὺ ἦταν στὸ Τεπελένι, τὸν Ἐλμάζαγα Μπόνον, προσθέτοντας κι αὐτὸς μερικὰ γιὰ νὰ ἀνάψη περισσότερο τὸν θυμό του.
Ὁ μουσελίμης μόλις εἶδε τὰ γραμμένα σχετικὰ μὲ τὸν νέο, ταράχτηκε ὁλόκληρος ἀπ’ τὸ θυμό του κι ἔστειλε νὰ φωνάξουν τὸν κριτὴ καὶ τὸν μουφτῆ ποὺ ἦταν ὁ νομοκράτοράς τους καὶ τοὺς ἀνακοίνωσε τὴν ὑπόθεση. Στέλνει κατόπιν τὴν ἴδια μέρα στρατιῶτες γιὰ νὰ τὸν πιάσουν. Αὐτοὶ μόλις τὸν συνάντησαν βρῆκαν μιὰ πρόφαση κι ἀμέσως χωρὶς ἀναβολὴ τὸν ἔδεσαν καὶ ἔτσι δεμένο τὸν ὡδήγησαν στὸ δικαστήριο.
Τὸν ρώτησε, λοιπόν, ὁ μουσελίμης τὸ γένος, τὴν πατρίδα, τὸ ὄνομα καὶ τὴν θρησκεία του κι ὁ νέος σ’ ὅλα αὐτὰ ἀπάντησε μ’ ἕνα λόγο.

Εἶμαι Χριστιανὸς κι ὀνομάζομαι Ἰωάννης.

Δὲν εἶσαι σὺ ὁ δερβίσης, ὁ γιὸς τοῦ σεΐχη τῆς Κονίτσης; ξαναρωτάει πάλι ὁ μουσελίμης.
Ναί, ἐγώ, ἀλλὰ τώρα εἶμαι Χριστιανὸς καὶ Χριστιανὸς πρόκειται νὰ πεθάνω.
Γελάστηκες ἀπ’ τὴν γυναῖκα σου κι ἔγινες Χριστιανός. Ἔλα ὅμως στὰ λογικά σου καὶ κήρυξε μπροστὰ σ’ ὅλους τὴν παλαιά σου πίστη τὴν ἀληθινὴ καὶ τότε θὰ μάθης πόσο καλὰ θὰ τιμηθῇς ἀπὸ μένα.
Μὴ πιστεύης, ἀγᾶ μου, ἀποκρίθηκε ὁ νέος, ὅτι θὰ φανῶ τόσο ἀνόητος καὶ βλᾶκας, ὥστε ν’ ἀφήσω τὴν ἁγία Πίστη τῶν Χριστιανῶν καὶ νὰ τυφλωθῶ πάλι νὰ γυρίσω στὸν Μωαμεθανισμό. Μόλις ἔγινε δυνατὸ νὰ τὴν γνωρίσω καὶ τώρα πῶς μπορῶ νὰ τὴν ἀφήσω; Ποτέ, ποτὲ νὰ μὴ μοῦ συμθῆ τέτοιο κακό.

Βασανιστήριο καὶ μαρτυρικὸ τέλος.

Ὁ μουσελίμης καὶ οἱ ἄλλοι γύρω του θαύμασαν γιὰ τὴν παρρησία τοῦ Μάρτυρος κι ἐπειδὴ ντροπιάστηκαν δὲν θέλησαν νὰ ἐκταθοῦν σὲ περισσότερες ὁμιλίες. Διέταξε, λοιπόν, νὰ τὸν δέσουν καὶ νὰ τὸν ρίξουν στὴν φυλακὴ κι ἐκεῖ νὰ τὸν βασανίσουν φοβερὰ καὶ σκληρὰ σὰν νὰ ντρεπόταν τάχα νὰ τὸν τιμωρήση φανερά.
Τὸν πῆραν οἱ ὑπηρέτες ἔτσι δεμένον καὶ πέρασαν στὸ λαιμό του τὴν πιὸ βαρειὰ ἁλυσίδα ἐνῶ συγχρόνως πέρασαν τὰ πόδια του στὸ ξύλο. Ὁ καθένας μπορεῖ νὰ φαντασθῇ τί τράβηξε ἐκεῖ μέσα ὁ εὐλογημένος νέος! Ραβδισμοὺς καὶ χτυπήματα μὲ χέρια καὶ πόδια, ἐνῶ ὁ Μάρτυρας εὐχαριστοῦσε τὸν Θεὸ καὶ τὰ ὑπέμεινε μὲ ἀνδρεῖα ψιθυρίζοντας: «Θεέ μου, βοήθησέ με».
Ὅταν ὁ μουσελίμης ἔμαθε τὴν σταθερὴ ἀπόφαση τοῦ Μάρτυρος κι ἐπειδὴ φοβήθηκε μήπως ντροπιασθῇ περισσότερο ἂν τὸν παρουσίαση σὲ δεύτερη ἀνάκριση, συγκέντρωσε τοὺς οὐλεμάδες (τοὺς σοφούς) τοῦ γένους του, καὶ ἀπεφάσισαν ὅτι «ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δὲν πρέπει νὰ ζῇ γιατί ἀλλαξοπίστησε καὶ ἀρνήθηκε τὴν θρησκεία του». Δόθηκε, λοιπόν, ἡ διαταγὴ ν’ ἀποκεφαλισθῇ μὲ ξίφος.
Τὸν πῆραν, λοιπόν, οἱ δεσμοφύλακες καὶ ὁ ἀρχιφύλακας δεμένον ὅπως τὸν εἶχαν καὶ τὸν πῆγαν στὸν τόπο τῆς καταδίκης, ὅπου ζήτησε ὁ Μάρτυς νὰ τὸν λύσουν λίγο γιὰ νὰ κάνη τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, ἀλλὰ δὲν τὸν ἄφησαν. Φώναξε τότε ὅπως ὁ ληστὴς τοῦ Εὐαγγελίου τὸ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθης ἐν τῇ βασιλείᾳ σου», ἔσκυψε τὸ κεφάλι καὶ δέχτηκε τὸν θάνατο μὲ ξίφος στὶς 23 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 1814. Δόθηκε ἡ διαταγὴ νὰ μὴ πλησιάση κανεὶς τὸ λείψανο, γιὰ νὰ τὸ φᾶνε τὰ σκυλιά. Τὸ ἔρριξαν, λοιπόν, οἱ δήμιοι σ’ ἕνα ρυάκι κοντὰ στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Μερικοὶ ὅμως εὐσεβεῖς μεσίτεψαν στὸν μουσελίμη κι ἐκεῖνος ἐπέτρεψε νὰ ταφῆ χωρὶς τιμὲς σὲ μέρος οὐδέτερο μὲ τὴν πρόφασι ὅτι δὲν ἦταν οὔτε Τοῦρκος οὔτε Χριστιανὸς ὁ Μάρτυρας. Μερικοὶ ὅμως ἀπὸ εὐλάβεια ἄνοιξαν κρυφὰ ἕνα λάκκο κι ἔβαλαν μέσα τὸ μαρτυρικὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου σ’ ἕνα χωράφι.

Αὐτὴ εἶναι ἡ συγκινητικὴ πραγματικὰ ζωὴ τοῦ Νεομάρτυρος Ἰωάννου. Ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τὴν μνήμη του στὶς 23 Σεπτεμβρίου.

ΠΗΓΗ: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ, ΕΚΔΟΣΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ, «Ὁ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΡΝΑΒΑΣ»

Ἡ Εὕρεσις τῶν Λειψάνων:

Μετὰ τὸ μαρτύριό του, τὸ ἔτος 1814 μ.Χ., οἱ Χριστιανοὶ τῆς πόλεως Βραχωρίου (Ἀγρινίου) παρέλαβαν τὸ τίμιο Λείψανο αὐτοῦ καὶ τὸ ἐνταφίασαν σὲ ἕναν ἀγρό. Ὅταν ἔγινε ἡ ἀνακομιδή, μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1814 – 1821 μ.Χ., τὰ ἱερὰ Λείψανα μεταφέρθηκαν κρυφὰ στὴν ἱερὰ Μονὴ Προυσιωτίσσης Εὐρυτανίας, ἀπὸ τὸν Ἱερέα Κύριλλο Καστανοφύλλη καὶ κατετέθησαν σὲ τόπο κρυφό.

Τὰ χρόνια πέρασαν καὶ τὸ γεγονὸς περιέπεσε σὲ λήθη. Ἀλλὰ ὁ δοξάζων τοὺς Ἁγίους Κύριος ἀπεκάλυψε αὐτὰ στοὺς Μοναχοὺς τῆς Μονῆς, οἱ ὁποῖοι ἀποφάσισαν, στὶς 4 Ἰανουαρίου 1974 μ.Χ., νὰ ἀνοίξουν τὴν κρύπτη πάνω στὴν ὁποία εἶχε χαραχθεῖ μὲ τὸ χέρι τοῦ κομίσαντος: «Οὐ μεταλλεῖον ἀργυροχρύσου πέλω, ἀλλ’ ὄλβον φέρω. Πάντα λίθον μὴ κίνει». Μόλις οἱ Μοναχοὶ ἀποκύλησαν τὸν λίθο ποὺ ἦταν πάνω στὴν κρύπτη, ἄρρητη εὐωδία ἐξῆλθε, ποὺ εὐχαρίστησε καὶ ἐξέπληξε τὶς ψυχές τους. Μέσα στὴν κρύπτη ὑπῆρχε μιὰ ξύλινη λειψανοθήκη ἐντὸς τῆς ὁποίας φυλάσσονταν ἡ Τιμία Κᾶρα μετὰ τῶν ὀστέων ἀγνώστου Ἁγίου. Ἐρευνῶντας τὸν τόπο βρῆκαν ἕνα κεραμῖδι ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἀναγραφόταν: «ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ (Ἰησοῦς Χριστὸς Νικᾶ). Οὗτος ἦν ὁ ἐξ Ὀθωμανῶν Ἰωάννης, ὁ ἐν Βραχωρίῳ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρήσας κατὰ τὸ 1814 Σεπτεμβρίου κγ’».

Δεῖτε στὸ βίντεο πλάνα ἀπὸ τὴν ὑποδοχὴ τῆς Τιμίας Κάρας τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ ἐκ Κονίτσης στὴν Κόνιτσα ἀπὸ πλῆθος κλήρου καὶ λαοῦ τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου στὶς 22 Σεπτεμβρίου τοῦ 1978. Τὸ ἱερὸ λείψανο βρισκόταν μέχρι τότε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Προυσσοῦ Εὐρυτανίας. Στὸ βίντεο μπορεῖτε νὰ διακρίνετε τὸν ἀείμνηστο Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Σεβαστιανό, τὸν μακαριστό Γέροντα Γρηγόριο, Καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Δοχειαρίου Ἁγίου Ὄρους μαζὶ μὲ ἄλλους Ἱερείς καὶ Μοναχοὺς καθώς καὶ χιλιάδες κόσμου νὰ ὑποδέχονται τὸ τίμιο Λείψανο τοῦ συμπατριώτη τους Ἁγίου στὴν κεντρικὴ πλατεία τῆς Κονίτσης.

Ἑορτάστηκε στὴν Κόνιτσα ἡ πανήγυρις τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ Ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως!

Ἑορτάστηκε σήμερα 26 Νοεμβρίου 2023, μὲ τὸν πλέον πανηγυρικὸ τρόπο, ἡ πανήγυρις τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ Ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ, στὸν ὁμώνυμο Ἱερὸ Ναὸ στὴν Κόνιτσα.

Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς, τελέστηκε ὁ ἑόρτιος Ἑσπερινός, ἐνῶ τὴν φερώνυμη ἡμέρα, πραγματοποιήθηκε ὁ πανηγυρικὸς Ὄρθρος, ἡ Θεία Λειτουργία καὶ τὸ Kόλλυβο πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ. Στὸ τέλος, τελέστηκε καὶ τὸ ἐτήσιο μνημόσυνο τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Νικοδήμου τοῦ Καψαλιώτου καὶ τῆς κατὰ σάρκα ἀδελφῆς του Καλλινίκης Μοναχῆς.

Τὸν πανηγυρικὸ τῆς ἡμέρας ἐκφώνησε ὁ πρωτοπρεσβύτερος πατὴρ Νικόλαος Μέμος, ὁ ὁποῖος τόνισε:

«Σήμερα ἑορτάζουμε τὴν μνήμη ἑνὸς μεγάλου, ἀλλὰ στοὺς πολλοὺς ἄγνωστο Ἅγιο. Ἑορτάζουμε τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ Ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως. Γιὰ τὸν Ἅγιο αὐτὸ, δυστυχῶς δὲν γνωρίζουμε πολλὰ διότι τὸ ἄθεο καθεστὼς ποὺ ἐπικρατησε στὴν περιοχὴ τῆς Βορείου Ἠπείρου, κατέστρεψε σχεδὸν ὁποιοδήποτε στοιχεῖο ὑπῆρχε γιὰ αὐτόν. Λιγοστὰ διασώθηκαν ἀπὸ τὸν θαυμαστὸ βίο του μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο λείψανό του, τμῆμα τοῦ ὁποίου σήμερα προσκυνήσαμε.
Ὁ Ἅγιος Σοφιανὸς ὁ σημειοφορος, ἦταν ἅγιος τῆς περιόδου τῆς τουρκοκρατίας καὶ ἀπετέλεσε τὸν πρόδρομο θὰ λέγαμε τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Βιοτὴ ἀσκητική. Ποιμαντικὴ βαθιὰ ἡσυχαστική. Ἐπισκοπικὴ συνείδηση ἄκρως ταπεινή.
Ἀνάχωμα στὸν ἐξισλαμισμὸ ποὺ τόσο ταλαιπώρησε τὴν περιοχή μας. Ἡ τόση πνευματικὴ ἀλλὰ καὶ ἐθνικὴ αὐτὴ δράση τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ, πρέπει σήμερα νὰ μᾶς ἀφυπνίσει κι ἐμᾶς, ποὺ βρισκόμαστε σὲ λήθαργο πνευματικό».

Τὸ ἀναλόγιο διηκόνησε ὁ πρωτοψάλτης κ. Κοσμᾶς Πύλης.

Οἱ εὐλαβεῖς προσκυνητὲς ποὺ προσῆλθαν στὴν Πανήγυρη εἶχαν τὴν πνευματικὴ εὐκαιρία νὰ προσκυνήσουν τεμάχιο ἀπὸ τὰ χαριτόβρυτα ἱερὰ Λείψανα τοῦ Ὁσίου Σοφιανοῦ, ἀλλά καὶ τεμάχιο ἀπό τὰ ἱερὰ Λείψανα τοῦ Ἁγίου Στυλιανοῦ Παφλαγόνος, ὁ ὁποῖος ἑορτάζει ἐπίσης στὶς 26 Νοεμβρίου.

Τὴν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου θὰ πραγματοποιηθῇ ἡ Λιτανεία τῆς θαυματουργοῦ Εἰκόνος τῆς Παναγίας στὴν Μονή Μολυβδοσκεπάστου!

Εἴθισται στὴν Mοναχικὴ πολιτεία, κατὰ τὴν Διακαινήσιμο Ἑβδομάδα, νὰ λιτανεύεται ἡ ἐφέστιος Εἰκόνα τῆς Παναγίας. Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Μολυβδοσκεπάστου, ἀκολουθώντας αὐτὴν τὴν παράδοση, θὰ πραγματοποιήσῃ τὴν καθιερωμένη λιτάνευση τῆς θαυματουργοῦ Εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Πωγωνιανιτίσσης ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μολυβδοσκεπάστου κατὰ τὸ ἁγιορείτικο τυπικό.

Ἡ λιτανεία θὰ πραγματοποιηθῇ τὴν Τρίτη 18 Ἀπριλίου 2022 στὶς 10:00 π.μ. μετὰ τὸ πέρας τῆς Ἀναστασίμου Θείας Λειτουργίας.

Ἀνακοίνωση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης γιὰ τὴν κοπὴ τῆς ἁγιοβασιλόπιτας τῆς Ἑνωμένης Ρωμηοσύνης στὴν Κόνιτσα

Σχόλιο Ε.ΡΩ.: Εκ βάθους καρδίας εὐχαριστοῦμε τὴν ἀκριτικὴ Μητρόπολη καὶ τὸν Σεβασμιώτατο κ.κ. Ἀνδρέα γιὰ τὴν κάτωθι ἀνακοίνωση καὶ τὴν ἐν γένει στήριξη στὴν προσπάθεια τῆς Ἑνωμένης Ρωμηοσύνης!

«ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ»

ΚΟΠΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ ΕΤΟΥΣ 2023

        Μέ μεγάλη ἐπιτυχία πραγματοποιήθηκε καί φέτος τήν Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023, ἡ καθιερωμένη ἐκδήλωση τῆς «ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ» – ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ – ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ  (Γραφείου Ἰωαννίνων), μέ τήν ἀθρόα συμμετοχή ἑκατοντάδων μικρῶν καί μεγάλων μελῶν καί φίλων, καί ἡ ὁποία ἔλαβε χώρα φέτος στήν ἀκριτική Κόνιτσα. Ἡ ἰδέα τῶν ὑπευθύνων ἀποδείχθηκε ἐξαιρετική, καθώς πλῆθος κόσμου κυριολεκτικά κατέκλυσε τήν πόλη μας δίνοντας μήνυμα χαρᾶς, ἐλπίδας καί αἰσιοδοξίας μέσα στήν καρδιά τοῦ χειμώνα.

          Τό πρωΐ, τελέσθηκε ὁ Ὄρθρος καί ἡ Θεία Λειτουργία, μέ τήν συμμετοχή Ἱερέων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, παρουσίᾳ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κυρίου ΑΝΔΡΕΟΥ. Προεξῆρχε ὁ Πανοσ. Ἀρχιμανδρίτης π. Παλαμᾶς Κυριλλίδης, Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου Καλλιπέτρας – Ράχης Βεροίας, ὁ ὁποῖος ἐκλήθῃ εἰδικῶς διά τήν ἐκδήλωσιν. Τόν Θεῖον Λόγον κήρυξε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας καί ἀναφέρθηκε στήν περικοπή τῆς Κυριακῆς τοῦ Ἀσώτου, συνδέοντάς την μέ τήν ἀνἀγκην ὅλων μας γιά μετάνοια καί ἑνότητα, κάτι ἰδιαιτέρως ἀπαραίτητο στούς σημερινούς δυσκόλους καιρούς μας.

          Μετά τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας, ὅσοι ἐκ τῶν προσκυνητῶν τό ἐπιθυμοῦσαν, μετέβησαν εἰς τήν ἐν Κονίτσῃ πατρικήν οἰκίαν τοῦ Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου – ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἐπισκέψιμο χῶρο – ὅπου ξεναγήθηκαν ἀπό τόν Πανοσ. Ἀρχιμανδρίτην π. Ἀρσένιον Μάϊπαν, Ἡγούμενον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας τῆς Μολυβδοσκεπάστου, ὁ ὁποῖος εἶχε τόν συντονισμόν ὁλοκλήρου τῆς ἐκδηλώσεως, ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης.

            Κατόπιν, τά μέλη καί οἱ φίλοι τῆς «ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ» κατευθύνθηκαν στό κέντρο «ΠΑΝΟΡΑΜΑ», στήν περιοχή «ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ» τῆς Κονίτσης. Ἐκεῖ πραγματοποιήθηκε ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη μας ἡ κοπή τῆς βασιλόπιτας καί οἱ παριστάμενοι τραγούδησαν τά κάλαντα πού συνέθεσαν στα χρόνια τῆς κατοχῆς χριστιανοί νέοι μέ τόν τίτλο «Καί Νέον Ἔτος ἀριθμεῖ …». Στήν συνέχεια, πῆρε τόν λόγο ὁ Σεβασμιώτατος, ἐκφράζοντας τήν χαρά του γιά τήν παρουσία ὅλων – ἰδιαιτέρως τῶν μικρῶν καί μεγαλυτέρων παιδιῶν – καί εὐχήθηκε Καλή καί Εὐλογημένη Χρονιά, μέ ὑγεία καί ἀγωνιστικό φρόνημα. Ὁ ἐκπρόσωπος τῆς «ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ», ἔκανε ἕνα σύντομο χαιρετισμό εὐχαριστῶντας τήν Ἱερά Μητρόπολη καί τούς παρισταμένους, περιέγραψε σέ ἁδρές γραμμές τούς τομεῖς ἐργασίας τοῦ Κέντρου καί ἀνακοίνωσε, κλείνοντας, τήν ἵδρυση Γραφείου στήν Κόνιτσα γιά τήν προώθηση τοῦ ἔργου τῆς «ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ» στήν εὑρύτερη περιοχή.

      Ἡ κεντρική ὁμιλία μέ θέμα «Ἡ ἑνότητα τῶν Πιστῶν», πραγματοποιήθηκε ἀπό τόν π. Παλαμά, ὁ ὁποῖος κυριολεκτικά καθήλωσε τούς παρισταμένους μέ τόν ἁπλό καί ἐμπεριστατωμένο λόγο του. Ἀναφέρθηκε στά ὅσα ἀντιμετωπίζουν οἱ σημερινοί χριστιανοί καί τόν πόλεμο πού ὑφίστανται ἀπό τήν Νέα Τἀξη Πραγμάτων. Γι’ αὐτό, τόνισε, εἶναι περισσότερο ἀπό ποτέ ἀναγκαῖα ἡ ἑνότητα, ἡ στήριξη καί ἡ ἀλληλοβοήθεια μεταξύ τῶν χριστιανῶν γιά νά μποροῦμε νά ἀντιμετωπίζουμε τά προβλήματα καί νά ἐπιτύχουμε τόν στόχο μας, πού δέν μπορεῖ νά εἶναι ἄλλος ἀπό τήν σωτηρία τῶν ψυχῶν μας.

          Ἀκολούθησε γυναικεῖο πολυφωνικό συγκρότημα, ἀπό τό χωριό Σελλειό τῆς Ἄνω Δερόπολης Βορείου Ἠπείρου, μέ παραδοσιακές στολές, τό ὁποῖο παρουσίασε πολυφωνικά τραγούδια, προκαλώντας ρίγη συγκινήσεως στήν θέα καί τό ἄκουσμα τῆς ζωντανῆς παραδόσεως τῆς Βορείου Ἠπείρου. Νά σημειωθεῖ ὅτι τά πολυφωνικά τραγούδια τῆς Βορείου Ἠπείρου θεωροῦνται ἴσως ἡ ἀρχαιότερη μουσική ἀπόδοση προφορικῶν στίχων καί ἀποτελοῦν χαρακτηριστικό γνώρισμα μιᾶς ὁλόκληρης περιοχῆς.  Στήν συνέχεια, παραδοσιακό συγκρότημα ἀπέδωσε ἠπειρώτικα δημοτικά τραγούδια καί χόρεψαν οἱ παρευρισκόμενοι μέ λεβεντιά καί καμάρι καταχειροκροτούμενοι ἀπό ὅλους.  

        Κλείνοντας τήν ἐκδήλωση ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. ΑΝΔΡΕΑΣ εὐχαρίστησε ὅλους γιά τήν παρουσία τους, μίλησε γιά τήν ἀνάκη νά είμαστε ὅλοι μας – κυριολεκτικά – ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ γιά τό καλό τοῦ τόπου, τῆς Πατρίδος μας καί ὁλόκληρου τοῦ Ἑλληνισμοῦ ὅπου γῆς.      

          Στήν ἐκδήλωση ἔδωσαν τό παρών ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης τῆς Περιφερείας Ἠπείρου κ. Ὀδυσσέας Πότσης, ὁ Δήμαρχος Κονίτσης κ. Νικόλαος Ἐξάρχου καί Δημοτικοί Σύμβουλοι τοῦ Δήμου Κονίτσης, ὁ Μέραρχος – Διοικητής τῆς 8ης ΜΤΠ Ταξίαρχος (ΠΖ) κ. Γεώργιος Παππᾶς, συνοδευόμενος ἀπό ἀξιωματικούς τῆς Μεραρχίας, ὁ Υποδιοικητής τοῦ 583 ΜΤΠ Κονίτσης Τχης (ΠΖ) κ. Γεώργιος Ντόνας, καθώς καί ἑκατοντάδες μικροί καί μεγάλοι πού ἔμειναν ἀπόλυτα εὐχαριστημένοι ἀπό τήν ἄκρως ἐπιτυχημένη ἐκδήλωση – πού κράτησε γιά περισσότερες ἀπό τέσσερις ὥρες ἀμείωτο τό ἐνδιαφέρον – ἀνανεώνοντας τήν συνάντησή τους, τό συντομώτερο δυνατόν, στήν ἀκριτική Κόνιτσα.  

(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)

24 Φεβρουαρίου 1913 – Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Κονίτσης

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν πανηγυρικό τῆς φιλολόγου Λαμπρινῆς Φίλιου. Δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «ΚΟΝΙΤΣΑ», τ. 210.

Ἡ Κόνιτσα, λόγῳ  τῆς γεωγραφικῆς της θέσεως, ἐλευθερώθηκε σχεδὸν τελευταία ἀπ’ ὅλες τὶς ἄλλες πόλεις τῆς Ἠπείρου. Εἶχε πέσει στὰ χέρια τῶν Τούρκων τὸ 1430 καὶ ἐλευθερώθηκε στὶς 24 Φεβρουαρίου 1913. Σχεδὸν 500 χρόνια!

Ἡ γεωγραφική της θέση καὶ ἡ οἰκονομική της ἀνάπτυξη, τὴν ἔκαναν νὰ εἶναι τὸ 1438 σημαντικὸ πολιτικό, θρησκευτικὸ καὶ οἰκονομικὸ κέντρο. Οἱ μπέηδες τῆς Κόνιτσας ἔπαιζαν σημαντικὸ ρόλο, ἐκτιμοῦσαν τὴν ὀργάνωση τῆς πόλης, χρησιμοποιοῦσαν γιὰ γλώσσα τους τὴν ἑλληνική, ἔστελναν τὰ παιδιὰ τους  στὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ σέβονταν τοὺς χριστιανοὺς ἁγίους.

Γνωστὴ ἡ ρήση ἀπὸ τότε «Κόνιτσα κασαμπᾶς, Γιάννενα χωριό». Τὸ πλιάτσικο ὅμως καὶ οἱ καταστροφὲς ποὺ προξένησαν κατὰ καιροὺς οἱ Ὀθωμανοί, ξεπέρασε τὰ ὅρια.

Γιὰ νὰ ἐλευθερωθεῖ ἡ πόλη ἀκολούθησαν ἀρκετοὶ ἀγῶνες, τόσο τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὅσο καὶ τῶν ἀντάρτικων σωμάτων τῆς πόλης καὶ τῶν γύρω χωριῶν, ποὺ ὑπέφεραν ἀπὸ τὰ στίφη τῶν ἐχθρῶν ποὺ τὴν κατέκλυσαν…

Στὰ τέλη τοῦ 16ου καὶ ἀρχὲς τοῦ 17ου αἰ. ἡ παράδοση ἀναφέρει τὸν κλέφτη καὶ ἁρματολὸ Βέργο ἀπὸ τὴν Μόλιστα νὰ πολεμάει τοὺς Τούρκους στὸ ἁρματολίκι τῶν Γρεβενῶν.

Στοὺς ἀγῶνες τοῦ 1821 ἡ Κόνιτσα δὲν πῆρε ἄμεσα μέρος, ἀλλὰ ἔμμεσα ἔδωσε σπουδαίους ἀγωνιστές: τὸν Χρῆστο Τσάκα, ὑπασπιστὴ τοῦ Καραϊσκάκη στὴν μάχη τοῦ Φαλήρου, τὸν Μήτση Λέζη καὶ τὸν Χρῆστο Ζούμη ἀπὸ τὴν Βούρμπιανη, καθὼς καὶ τὸν Νικόλαο Κονιτσιώτη.

Ἀργότερα ὁ καπετὰν Ζέρμας ἀπὸ τὴν Πλαγιά, σύντροφος τοῦ Νταβέλη, πῆρε μέρος στὸν Μακεδονικὸ ἀγώνα.

Ἀπὸ τὸ 1906 – 1917 ὁ Μητροπολίτης  Σπυρίδων Βλάχος, Ἐπίσκοπος Βελλᾶς καὶ Κονίτσης κινοῦσε σ’ ὅλη τὴν ἐπαρχία ἀντάρτικα σώματα.

Τὸ 1912 ἐγκαθίσταται στὴν Κόνιτσα ὁ Τζαβὴτ – Πασὰς ποὺ τυράννησε τοὺς Κονιτσιῶτες γιατί εἶχε πληροφορίες ὅτι ἡ Κόνιτσα μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Μητροπολίτη Σπυρίδωνα ὀργάνωνε την  αντίσταση κατὰ τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ.

Ἦρθε μὲ 2.000 πειναλέους στρατιῶτες, τοποθέτησε 3 – 4 κανόνια κάτω ἀπὸ τὴν πλατεία  κι ἐκβίασε τοὺς Κονιτσιῶτες χριστιανοὺς νὰ τοῦ φέρουν τρόφιμα.

Ἔδρευαν ἐπίσης στὴν Κόνιτσα περίφημοι μπέηδες μὲ τὸν στρατό τους ποὺ ἔφτανε τὶς 4.000. Ὅλοι τρέφονταν ἐπὶ τρεῖς μῆνες ἀπὸ τὴν πόλη καὶ τὰ κοντινὰ χωριά της.

Ἀπὸ τὸν Νοέμβριο τοῦ 1912 τὰ πρῶτα ἀντάρτικα σώματα κάνουν τὴν ἐμφάνισή τους. Στὴν Βούρμπιανη  συγκροτεῖται ἔνοπλο σῶμα μὲ 100 γκράδες καὶ ἐθελοντὲς Βουρμπιανίτες.

Οἱ κάτοικοι τῆς Ὀξυᾶς ἐξοπλίζονται κι αὐτοὶ μὲ 10 γκράδες.

Ὁ Ἡγούμενος τῆς Μονῆς Ζέρμας Ἀρχιμανδρίτης Διονύσιος Παπαδάτος, μυημένος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Σπυρίδωνα,  δημιούργησε ἀντάρτικο σῶμα καὶ ξεσήκωσε τὴν Ζέρμα, σημερινὴ Πλαγιά, καὶ τὸ Κάντσικο, σημερινὴ Δροσοπηγή.

Ἡ Φούρκα ἐπαναστατεῖ καὶ κοντὰ σ’ αὐτὴν καὶ τὸ ἡρωικὸ Κεράσοβο μὲ 150 γκράδες ποὺ μετέφερε  ὁ ἀγωγιάτης Κώστας Γαλάνης. Οἱ Τοῦρκοι τῆς Κόνιτσας ἔκαναν τρεῖς ἑφόδους, ἀλλὰ γύρισαν πίσω καταντροπιασμένοι. Στράφηκαν τότε πρὸς τὴν Στράτσιανη, σημερινὸ Πύργο, συνέλαβαν 40 αἰχμαλώτους, προχώρησαν ὡς τὴν Ὀξυὰ καὶ ξαναγύρισαν ἁρπάζοντας τὰ τρόφιμα τοῦ χωριοῦ.

Παράλληλα ἐπαναστάτησαν στὶς ἀρχὲς τοῦ χειμώνα τοῦ 1912 ὅλα τὰ βλαχόφωνα χωριὰ τῆς λάκκας τοῦ Ἀώου.

Πρῶτα πρῶτα τὸ Δίστρατο μὲ ἀρχηγὸ τὸν Νικόλα Γούλα, τὸν δάσκαλο Ξενοφώντα καὶ τὸν παπα-Θανάση, ποὺ μὲ 80 γκράδες ἐξόπλισαν ἰσάριθμα παλικάρια.

Ἀκολούθησαν τ’ Ἅρματα μὲ ἀρχηγὸ τὸν Γιάννη Γκρόσο, οἱ Πάδες μὲ τὸν Θανάση Παπόνη καὶ τὸ Παλαιοσέλι, ἐνῶ ὅλοι μαζὶ δὲν ἄφησαν τοὺς Τούρκους νὰ περάσουν πάνω ἀπὸ τὸ Ἐλεύθερο.

Στὶς 15 Ἰανουαρίου 1913 οἱ Τοῦρκοι μὲ πολὺ στρατό  ἔκαναν δεύτερη ἐπίθεση στὸ Κεράσοβο καὶ τὸ κατέλαβαν. Οἱ κάτοικοι κατέφυγαν στὴν Φούρκα καὶ στὴν Σαμαρίνα. Δύο λόχοι τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μὲ λοχαγὸ τὸν Δημήτριο Παπανικολάου φτάνουν στὴν Φούρκα. Συσκέφτονται ὅλοι οἱ ὁπλαρχηγοὶ καὶ ἀποφασίζουν νὰ βαδίσουν προφυλακτικὰ πρὸς τὸ Κεράσοβο. Συγκρούστηκαν τελικὰ καὶ οἱ Τοῦρκοι ἔπαθαν μεγάλες ζημιές, ἐνῶ οἱ δικοί μας εἶχαν μόνον ἕναν τραυματία. Οἱ Τοῦρκοι ἀφοῦ ἔλαβαν ἐνισχύσεις, ξαναγύρισαν στὸ Κεράσοβο, λεηλάτησαν ὅλα τὰ σπίτια, ἔβαλαν φωτιὰ στὸ χωριὸ καὶ ὑποχώρησαν στὴν Κόνιτσα.

Στὶς ἀρχὲς Φεβρουαρίου τοῦ 1913 φυλακίστηκε ὁ ἔνθερμος καὶ ἀκαταδάμαστος πατριώτης Μητροπολίτης Σπυρίδων Βλάχος σὲ σπίτι πάνω ἀπὸ τὴν ἀγορὰ τῆς πόλης γιατί ὑποψιάστηκαν τὴν μυστικὴ ἐπικοινωνία του μὲ τὰ Γιάννενα. Ὁ Τζαβὴτ ἔψαξε νὰ βρεῖ ἀνθρώπους νὰ στοιχειοθετήσει κατηγορία γιὰ τὴν ἐσχάτη τῶν ποινῶν, ἀλλὰ ἀπέτυχε. Ἀγανακτισμένος τότε, παρέπεμψε τὸν Δεσπότη στὸ στρατοδικεῖο. Μὲ τὶς ἐνέργειες τοῦ γραμματέα τοῦ Σπυρίδωνα, Δόβα καὶ τοῦ Ἐθνικοῦ Κομιτάτου Κόνιτσας ἐπεμβαίνει ὁ Διάδοχος Κωνσταντῖνος ποὺ τηλεγράφησε στὸν Ἐσὰτ-πασὰ τῶν Ἰωαννίνων ὅτι εἶναι ὑπεύθυνος γιὰ τὴν ζωὴ τοῦ Δεσπότη. Ὁ Ἐσὰτ παρήγγειλε στὸν Τζαβήτ: «οὔτε τρίχα τῆς κεφαλῆς τοῦ Δεσπότη νὰ μὴν θίξεις». Τὴν ἴδια στιγμὴ οἱ Τουρκοκονιτσιῶτες ποὺ ἀγαποῦσαν τὸν Σπυρίδωνα, ἐπενέβησαν γιὰ τὴν σωτηρία του.

Τὶς ἡμέρες ἐκεῖνες φτάνει διαταγὴ προελάσεως τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ποὺ βρισκόταν στὴν Φούρκα.

Ὁ λοχαγὸς Παπανικολάου περνάει τὴν Πουρνιά, φτάνει στὴν Μόλιστα καὶ στὶς 9 Φεβρουαρίου ἐγκαθίσταται νικητής. Ὁ Τζαβὴτ ἑτοίμαζε ταραγμένος δύο σώματα κι ἔστειλε ἕνα πρὸς τὸ Πεκλάρι, σημερινὴ Πηγὴ καὶ τ’ ἄλλο πρὸς τὴν Μονὴ Στομίου, γιατί οἱ ἐπαναστάτες (ἔλεγαν οἱ εἰδήσεις) εἶχαν φτάσει στὴν θέση Σουσνίτσα. Ἀποκρούστηκαν γενναία καὶ καθηλώθηκαν. Ὁ Τζαβὴτ μαίνεται καὶ ξεκινᾶ ἐναντίον τους προς τὸ Κεράσοβο μ’ ὅλες του τὶς δυνάμεις, 4.000 ἄντρες, τὰ κανόνια καὶ τὰ πυροβόλα του. Ἔξι μέρες  ἀμύνεται ὁ Παπανικολάου μὲ πολὺ λιγότερες δυνάμεις.

Τὴν 7η μέρα, 21 Φεβρουαρίου, ὁ Τζαβὴτ λαβαίνει τὴν εἴδηση τῆς πτώσης τῶν Ἰωαννίνων καὶ ὑποχωρεῖ πανικόβλητος.

Στὶς 22 Φεβρουαρίου οἱ χριστιανοὶ τῆς Κόνιτσας πλημμυρίζουν ἀπὸ χαρά, ἀλλὰ καὶ φοβοῦνται λεηλασίες καὶ βανδαλισμούς. Ξεθάρρεψαν σιγὰ σιγὰ καὶ βγῆκαν στὴν ἀγορά. Πολλοὶ Τοῦρκοι τράβηξαν πρὸς τὴν Πρεμετή.  Ο ἴδιος ὁ Τζαβὴτ βλοσυρὸς μὲ τὸ ἐπιτελεῖο του κατευθύνθηκε πρὸς τὸ Μπουραζάνι.

Μία ἔκρηξη ἀκούστηκε τότε ἀπὸ τὸ ποτάμι. Ὁ πασὰς εἶχε δῶσε ἐντολὴ ν΄ ἀνατινάξουν τὴν πέτρινη γέφυρα ποὺ ἀποτελοῦσε ἑξαιρετικό  μνημειο λαϊκῆς ἀρχιτεκτονικῆς. Κάποιοι τσοπαναραῖοι, μὲ ὑπόδειξη τοῦ Δεσπότη, εἶχαν ἀφαιρέσει τὰ περισσότερα ἐκρηκτικὰ καὶ ἡ ζημιά, εὐτυχῶς, ἦταν μικρή.

Στὶς 23 Φεβρουαρίου σχηματίστηκε ἐπιτροπὴ μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Σπυρίδωνα, ἡ ὁποία κάλεσε τὸν Παπανικολάου νὰ καταλάβει τὴν πόλη. Ἤδη ὅμως οἱ πρῶτοι ἐπαναστάτες ἀπὸ τὰ βλαχόφωνα χωριὰ κατέβηκαν ἀπὸ τὴν θέση Κουρί.

Ὁ Ἀγησίλαος Παπαχρηστίδης ἀνέβηκε στὸ καμπαναριὸ τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ χτύπησε χαρμόσυνα τὴν καμπάνα. Ὁ Γεράσης Γούσιας, Διστρατιώτης, ἔστησε στὸ καμπαναριὸ τὴν σημαία καὶ ὁ Μητροπολίτης μὲ τοὺς Προκρίτους τοὺς ὑποδέχτηκαν μὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ τοὺς μοίρασαν φαγητὰ καὶ κρασί.

Τὴν ἄλλη μέρα, Κυριακή τῆς Τυρινῆς, 24 Φεβρουαρίου, διαδόθηκε ὅτι θὰ ἐρχόταν ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς κι ὅλοι οἱ κάτοικοι, Χριστιανοὶ καὶ ντόπιοι μουσουλμάνοι, συγκεντρώθηκαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, στὸν Ἀη-Γιάννη μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Σπυρίδωνα καὶ ὅλους τοὺς Προκρίτους περιμένοντας τὸν Παπανικολάου.

Μετὰ τὸ μεσημέρι ἔφτασε ὁ Παπανικολάου καὶ οἱ ζητωκραυγὲς τοῦ κόσμου δόνησαν τὶς γύρω βουνοκορφὲς τῆς Τύμφης, τοῦ Λαζάρου, τῆς Γκαμήλας, τοῦ γερο-Σμόλικα.

-«Χριστὸς Ἀνέστη, ἀδέλφια! Καλωσορίσατε!», φώναζαν  οἱ προαιώνιοι σκλάβοι  καθως ἀντίκρισαν τοὺς φορεῖς τῆς ἐλευθερίας των.

Ὁ γενναῖος λοχαγὸς ἀντιχαιρετᾶ τὰ πλήθη δακρυσμένος. Ἀφιππεύει, χαιρετᾶ στρατιωτικὰ τὸν Μητροπολίτη καὶ ἀσπάζεται τὸ χέρι του. Κι ἐκεῖνος τὸν ἀγκαλιάζει, τὸν φιλᾶ καὶ τὸν εὐλογεῖ. Ἐκφωνοῦνται ἐνθουσιώδεις λόγοι κι ὅλοι μαζὶ κατευθύνονται πρὸς τὸν Ἅγιο Νικόλαο καὶ τελοῦν χαρμόσυνη Δοξολογία κι ἀμέσως παρατίθεται γεῦμα στοὺς ἀξιωματικοὺς καὶ ὁπλαρχηγούς.

Οἱ Κονιτσιῶτες ἀγκαλιάζουν καὶ φιλοῦν τοὺς στρατιῶτες κλαίγοντας καὶ τοὺς φιλοξενοῦν στὰ σπίτια τους. Οἱ ἄρχοντες Φλωραῖοι καὶ Μακκαραίοι  διαθετουν ἄφθονα φαγητά.

Καινούρια ζωὴ ἐλευθερίας ἄρχισε τότε στὴν Κόνιτσα!